طراحي فضاي عمومي در بافت هاي كويري نايين با رويكرد رونق گردشگري

چكيده :

در دنياي امروز، گردشگري نقش مهمي در توسعه اقتصاد كشورها و شهرها ايفا مي كند و صنعت گردشگري يك صنعت پردرآمد و اشتغال زا در صحنه جهاني است و در آينده دوچندان خواهد شد. در ايران با توجه به وابستگي اقتصاد به نفت و آسيب پذيري آن، توسعه گردشگري مي تواند به عنوان يكي از راهكارهاي اساسي مطرح شود كه مي تواند نقش اساسي در كاهش فقر، مهاجرت، مشكلات اجتماعي و اقتصادي و در نهايت شكاف توسعه ايفا كند. گردشگري مي تواند نقش عمده اي در توانمندسازي مردم محلي و توسعه منابع انساني، تنوع بخشي به اقتصاد و رشد آن، ايجاد فرصت هاي شغلي و حل معضل بيكاري ايفا كند. گردشگري در مجموع نه تنها باعث ايجاد اشتغال، افزايش درآمد و آرامش و آرامش مي شود، بلكه باعث ارتقاي سطح هنر، ذوق و استعداد مي شود و فرصت هايي را براي صادرات فرهنگ منطقه فراهم مي كند. از طرفي پتانسيل هاي گردشگري تاريخي در كنار پتانسيل هاي كوير اين امكان را فراهم مي كند كه منطقه اي كه اين دو پتانسيل را دارد بيشترين استفاده را در جهت صنعت گردشگري داشته باشد از اين رو پژوهش در موضوع بوم گردي و طراحي فضاي عمومي در بافت هاي تاريخي در دل كوير از اهميت ويژه اي برخوردار است و اين ضرورت با توجه به پتانسيل هاي ذكر شده در مورد كوير و پتانسيل هاي تاريخي منطقه و اثرات مثبت آن احساس مي شود. هدف كلي اين تحقيق طراحي فضاي عمومي در بافت هاي كويري نايين با رويكرد رونق گردشگري ميباشد و اهداف جزئي آن يك، ايجاد فضاهاي چند عملكردي خدماتي و تاسيساتي با معماري منطبق بر بافت؛ دو استفاده از نقاط مثبت سايت نظير عناصر تاريخي،كوير دست نخورده و جلوگيري از مهاجرت بوميان؛ و سه، ارايه سياست هاي طراحي و اصوال طراحي فضاي عمومي در مناطق گردشگري همراه با ايجاد شغل در منطقه نايين است. اين پژوهش هدفي كاربردي داشته و روش مورد استفاده در اين پژوهش، تركيبي شامل روش پيمايشي (كمي) و روش تحليل محتوا (كيفي) ميباشد. جامعه آماري ما افراد ساكن در شهر نايين بودند. حجم نمونه از روش نمونه گيري در دسترس و با استفاده از فرمول كوكران ، 379 تن بدست آمد. و همچنين از نرم افزار SPSS و Expert Choice جهت تحليل داده هاي كمي و از روش SWOT جهت تحليل كيفي استفاده گرديده است تا هدف پژوهش مورد ارزيابي قرار گيرد. نتيجه تحقيق در قالب انتخاب يك آلترناتيو از بين سه آلترناتيو ارائه شد و انتخاب گزينه بهينه بر مبناي مولفه هاي فرهنگي و جاذبه هاي جغرافيايي-بومي شهر نايين صورت گرفت تا بتوان وضعيت فضاي شهري-گردشگري مورد نظر را از نظر مولفه هاي ياد شده بهبود بخشيد. نتايج نهايي پژوهش نشان داد كه در فضاهاي كويري اگر رويكرد درست و مردم مدار مورد توجه باشد مي‌توان فضاهاي عمومي بسيار خوبي را با توجه به استخوان بندي شهر و شرايط آب و هوايي ايجاد كرد. همچنين ساير نتايج نشان داد كه طراحي فضاي عمومي مي تواند فرصت ها را به قوت تبديل كند و جلوي تهديدها منطقه اي را همچون تابش شديد آفتاب و گرماي هوا و كم بودن امنيت در برخي از ساعات روز بگيرد. طراحي پيشنهادي در اين پژوهش با ايجاد نيم طبقات و فضاي سبز نور خورشيد و حضور آب، گرماي هوا كنترل مي شود و با بالابردن حضور مردم باعث افرازش امنيت در سطح شهر مي گردد.